HELI: Hersenfuncties na een leefstijlinterventie

Over dit onderzoek

Dit onderzoek duurt 28 weken (ongeveer 6 maanden) en heeft de vorm van een leefstijlinterventie. Een leefstijlinterventie is een programma waarin informatie en opdrachten worden gegeven om succesvol te werken aan een gezonde(re) leefstijl.

In dit onderzoek bekijken we hoe veranderingen in leefstijl (bijvoorbeeld: voeding, beweging, slaap, stress) zorgen voor veranderingen in de hersenen en het geheugen. Daarnaast zijn we ook benieuwd naar veranderingen in de bloedwaarden, in de ontlasting en in de urine, omdat we denken dat deze veranderingen samenhangen met de veranderingen in de hersenen.

Dit onderzoek wordt uitgevoerd door onderzoekers van de Radboud Universiteit (onderzoekscentrum Donders Instituut) in Nijmegen en van de Universiteit van Wageningen.  

Waarom is dit onderzoek belangrijk?

De gemiddelde levensverwachting van mensen blijft nog steeds stijgen. Als gevolg hiervan krijgen steeds meer mensen een ongeneeslijke hersenziekte, zoals dementie. Ook steeds meer mensen merken dat hun geheugen of denkvermogen slechter wordt bij het ouder worden; dit wordt cognitieve veroudering genoemd.

Omdat er nog geen medicijn of genezingsmogelijkheid is gevonden voor dementie of cognitieve veroudering, wordt er veel onderzoek gedaan om de ontwikkeling van deze ouderdomsziektes te voorkomen of te vertragen. We weten dat overgewicht, een hoge bloeddruk, diabetes type-2, en weinig beweging voor een hogere kans op dementie en cognitieve veroudering zorgen. Wat opvalt, is dat deze zaken aangepast kunnen worden door veranderingen aan te brengen in leefstijl, zoals meer bewegen en gezonder eten.

Er zijn eerdere onderzoeken uitgevoerd die hebben aangetoond dat veranderingen in leefstijl, inderdaad een positief effect hebben op het geheugen. Het is alleen nog niet duidelijk wat er precies verandert in de hersenen na zulke veranderingen in leefstijl, die uiteindelijk zorgen voor verbeteringen in geheugen. Wij willen hier graag meer over te weten komen.

Wij willen de veranderingen in de hersenen die zorgen voor een verbeterde geheugenprestatie in kaart brengen. Daarnaast willen wij onderzoeken of deze veranderingen in de hersenen ontstaan via veranderingen in de rest van het lichaam, zoals gemeten in bloed, ontlasting en urine.

Door deelname aan dit onderzoek helpen deelnemers ons om beter te begrijpen hoe verbetering van leefstijl invloed heeft op een gezond brein en gezond ouder worden.

Hoe gaat het onderzoek in zijn werk?

Voor dit onderzoek gaan deelnemers 2 keer op bezoek bij het Donders Instituut in Nijmegen en 2 keer naar het onderzoekscentrum van de Wageningen Universiteit. Twee van deze bezoeken vinden plaats in de eerste 2 weken van het onderzoek, de andere 2 bezoeken vinden plaats in de laatste 2 weken van het onderzoek. Al deze bezoeken duren ongeveer 3 á 4 uur. Tijdens de bezoeken wordt onder andere een MRI-scan uitgevoerd, worden geheugentesten, bloed en een ademtest afgenomen en vullen deelnemers vragenlijsten in. Daarnaast worden deelnemers gevraagd om 3 keer de ontlasting en 1 keer de ochtendurine op te vangen.

Tussen bovenstaande onderzoeken door, wordt de leefstijlinterventie gevolgd. Deze leefstijlinterventie is erop gericht om voor verbeteringen in de leefstijl te zorgen, en om informatie te bieden op welke manier leefstijl precies effect kan hebben op de hersengezondheid. Tijdens de leefstijlinterventie komen verschillende onderdelen aan bod, zoals dieet, beweging, slaap, stress en geheugen. 

Bij dit onderzoek verwachten wij geen bijwerkingen of nadelige effecten op de gezondheid.

Wilt u uitgebreider lezen wat deelnemers van dit onderzoek te wachten staat, of hebben gedaan? Dat kan hier.

Wie kon er meedoen?

Voor dit onderzoek kunt u zich niet meer inschrijven omdat de onderzoekers alle benodigde deelnemers gevonden hebben en daarmee alle groepen gevuld zijn.

Deelnemers konden meedoen aan dit onderzoek wanneer zij tussen de 60 en 75 jaar oud waren, zij de Nederlandse taal beheersten (spreken, lezen en schrijven), en ze in de buurt woonden van de onderzoekscentra in Nijmegen en Wageningen.

Daarnaast was het belangrijk dat deelnemers minimaal twee risicofactoren voor cognitieve achteruitgang hadden die eventueel konden veranderen met een gezondere leefstijl. Risicofactoren zijn zaken die bijdragen aan het ontstaan van achteruitgang. Hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan een te hoog cholesterol, overgewicht, hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten of weinig bewegen.  

Ook meedoen aan hersenonderzoek?

De werving van nieuwe deelnemers voor het HELI-onderzoek is afgerond. Dit betekent dat we geen nieuwe aanmeldingen meer aannemen.

De eerste drie groepen met deelnemers hebben de interventie ondertussen afgerond, en de laatste groep is nu begonnen. We verwachten alle gegevens behorende bij dit onderzoek te hebben verzameld in mei 2024.

Heeft u wel interesse om deel te nemen aan hersenonderzoek? Meldt u dan aan bij Hersenonderzoek.nl. Dit is een online platform waar gezonde mensen en patiënten zich kunnen inschrijven om aan te geven dat ze interesse hebben in deelname aan hersenonderzoek. Aanmeldingen voor het HELI-onderzoek liepen deels ook via Hersenonderzoek.nl.

Team van onderzoekers

Tijdens het onderzoek kunnen deelnemers onderstaande onderzoekers ontmoeten. Heeft u een vraag aan de onderzoekers, dan kunt u die stellen via hun e-mailadres: heli@ru.nl.

Onderzoekscentrum Nijmegen

Mark Ruben van Loenen
Coördinerend onderzoeker
heli@ru.nl

Lianne Remie
Coördinerend onderzoeker
heli@ru.nl

Onderzoekscentrum Wageningen

Mara van Trijp
Onderzoeker
Wageningen Universiteit & Research

Mechteld Grootte-Bromhaar
Lab analist
Wageningen Universiteit & Research

Nieuws