FINGER-NL: Leefstijlprogramma

Over dit onderzoek

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat verschillende factoren samenhangen met een hoger risico op achteruitgang in het denkvermogen. Het denkvermogen gaat over dingen kunnen onthouden, nieuwe dingen kunnen leren en ergens je aandacht bij kunnen houden. Factoren die samenhangen met het denkvermogen zijn bijvoorbeeld lichaamsbeweging, geheugentraining, voeding, hart- en vaatgezondheid, slaap, ontspanning en sociale activiteiten.

Het FINGER-NL onderzoek duurt 2 jaar en heeft de vorm van een leefstijlprogramma. In het leefstijlprogramma worden informatie en opdrachten gegeven om succesvol te werken aan een gezonde(re) leefstijl. In dit onderzoek willen we testen wat het effect is van een leefstijlprogramma op het denkvermogen.

Dit onderzoek wordt uitgevoerd door onderzoekers van vijf verschillende onderzoekscentra in Nederland, namelijk het Alzheimercentrum Amsterdam, het Alzheimer Centrum Limburg (Universiteit Maastricht), het Radboud Universitair Medisch Centrum, de Wageningen Universiteit en het Universitair Medisch Centrum Groningen.

Waarom is dit onderzoek belangrijk?

De gemiddelde levensverwachting van mensen blijft nog steeds stijgen. Als gevolg hiervan krijgen steeds meer mensen een ongeneeslijke hersenziekte, zoals dementie. Ook steeds meer mensen merken dat hun geheugen of denkvermogen slechter wordt bij het ouder worden; dit wordt cognitieve veroudering genoemd.

Uit een eerder onderzoek in Finland, genaamd FINGER, blijkt dat een combinatie van lichaamsbeweging, een gezond dieet, een goede controle van de hart- en vaatgezondheid en geheugentraining het denkvermogen van ouderen verbetert. Met het Nederlands vervolgonderzoek FINGER-NL, dat is aangepast op basis van de nieuwste wetenschappelijke inzichten, willen we onderzoeken of we het positieve effect van leefstijl op het denkvermogen opnieuw aan kunnen tonen.

Deelnemers aan dit onderzoek helpen ons om meer inzicht te krijgen in hoe verbetering van leefstijl invloed heeft op een gezond brein en gezond ouder worden.

Hoe gaat het onderzoek in zijn werk?

Voor het FINGER-NL onderzoek bezoeken deelnemers 3 keer het onderzoekscentrum dat het dichtst bij hen in de buurt is voor een uitgebreide onderzoeksdag. Deze bezoeken vinden plaats aan de start van de studie, na één jaar en na twee jaar (eind van de studie). Ieder bezoek aan een onderzoekscentrum duurt ongeveer 4 uur en bevat de volgende onderdelen:

• Lichamelijk en medisch onderzoek. We meten bloeddruk, lengte en gewicht.
• Bloedafname, (maximaal) 20 ml per bezoek.
• Neuropsychologisch onderzoek waarbij wij de snelheid van informatie verwerken, geheugen, taalvaardigheid, aandacht en concentratie meten.
• Vragenlijsten met vragen over onder meer leefstijl, zoals slaap, beweging, stemming, en voeding.

Leefstijlprogramma

Naast deze 3 bezoeken aan het onderzoekscentrum, volgen deelnemers het leefstijlprogramma. Zij doorlopen het tweejarige programma in een groep van ongeveer 12 deelnemers. Deelnemers in dezelfde groep starten gelijktijdig en doorlopen samen hetzelfde programma.

Gedurende twee jaar gaan deelnemers aan de slag om hun leefstijl aan te passen. Het is hiervoor belangrijk dat zij bereid zijn om deze aanpassingen te doen. Deze aanpassingen doen zij zelf thuis, of onder begeleiding van een deskundige op het gebied van leefstijl. Sommige onderdelen van het leefstijlprogramma kunnen deelnemers thuis uitvoeren, andere onderdelen vinden plaats in het onderzoekscentrum, dit verschilt per programma. Gedurende het leefstijlprogramma vragen de onderzoekers deelnemers om vragenlijsten in te vullen, oefeningen te doen, informatie te lezen of om bijvoorbeeld een dagboek bij te houden.

Voor het onderzoek maken deelnemers gebruik van een online platform waarvoor zij persoonlijke inloggegevens en een handleiding krijgen: uw Persoonlijke Gezondheidsomgeving. Het is daarom van belang dat deelnemers toegang hebben tot een smartphone en tablet of computer en het internet. Wij leggen deelnemers tijdens het eerste bezoek aan het onderzoekcentrum uit hoe zij thuis gebruik kunnen maken van de online Persoonlijke Gezondheidsomgeving.

Dagelijkse drinkvoeding en voedingssupplementen

Onderzoekers kunnen deelnemers vragen om een dagelijkse drinkvoeding en voedingssupplementen te gebruiken als aanvulling op hun voeding. Indien een deelnemer gevraagd wordt om deze voedingsmiddelen te gebruiken, krijgt deze meer uitleg over het product. Er zijn geen kosten verbonden aan de voedingsmiddelen, deze krijgt u van de onderzoekers als onderdeel van het leefstijlprogramma.

Tijdsinvestering

Het is goed om te weten dat de tijdsinvestering van het onderzoek verschilt per deelnemer, maar dat deze hoog kan zijn. Over de looptijd van de studie kan de tijdsinvestering variëren van ongeveer 3 uur per maand tot zo’n 3 uur per week. Nadat iemand zich heeft aangemeld voor het onderzoek ontvangt de deelnemer meer informatie over het verdere verloop van het onderzoek en de tijdsbelasting.

Bij dit onderzoek verwachten wij geen bijwerkingen of nadelige effecten op de gezondheid van deelnemers. Deelnemers kunnen zich op elk moment tijdens het onderzoek bedenken en toch stoppen.

Wie kon er meedoen?

Voor dit onderzoek kunt u zich niet meer inschrijven.

Deelnemers konden meedoen aan dit onderzoek wanneer zij tussen de 60 en 80 jaar oud waren, zij de Nederlandse taal voldoende beheersten (spreken, lezen en schrijven) en er ruimte voor verbetering was op het gebied van leefstijlfactoren die bijdragen aan de hersengezondheid. Bij ruimte aan verbetering kunt u denken aan bijvoorbeeld de volgende risicofactoren: een hoge bloeddruk, een verhoogd cholesterolgehalte, een weinig actieve leefstijl, een ongezond dieet, of omdat er dementie in de familie voorkomt en/of omdat de deelnemer zelf problemen met het denkvermogen ervaart.

Ook meedoen aan hersenonderzoek?

Voor FINGER-NL kunt u zich niet meer inschrijven.

Heeft u wel interesse om deel te nemen aan hersenonderzoek? Meldt u dan aan bij Hersenonderzoek.nl. Dit is een online platform waar gezonde mensen en patiënten zich kunnen inschrijven om aan te geven dat ze interesse hebben in deelname aan hersenonderzoek. Aanmeldingen voor FINGER-NL liepen ook via Hersenonderzoek.nl.

Team van onderzoekers

Tijdens het onderzoek kunnen deelnemers de volgende onderzoekers ontmoeten op de verschillende onderzoekscentra. Dit zijn ook de mensen die deelnemers telefonisch te spreken krijgen en aan wie vragen gesteld kunnen worden.

Onderzoekscentrum Amsterdam

Onderzoekscentrum Groningen

Onderzoekscentrum Maastricht

Onderzoekscentrum Nijmegen

Onderzoekscentrum Wageningen

Nieuws